Nauka

magda

Na poczatku chciałabym zauważyć, iż te ciekawostki zostały wzięte z podręcznika do histori dla klas I gimnazjum "Historia - Razem przez wieki - Zrozumieć przeszłość" Autorstwa Grzegorza Wojciechowskiego.

Wklejam je tutaj, ponieważ uważam, że mogą się przydać w nauce, a czasami można się przy niech naprawdę uśmiać. Mam nadzieję, że się -przydadzą. Oto one:

1. Najbardziej znany polski kronikarz średniowieczny - Jan Długosz, w swoim dziele o historii Polski oprócz wiadomości o najważniejszych wydarzeniach podawał również wszelkiego rodzaju ciekawostki. Często można wątpić w ich prawdziwość. Na przykład pod datą 1270 r. odnotował szereg dziwnych zdarzeń: żona jednego z rycerzy porodziła naraz 36 dzieci, które jednak tego samego dnia zmarły, a w Kaliszu ulęgło się cielę mające dwie głowy psie i siedem nóg. Jeszcze tego samego roku we wsi Michałowo padał krwawy deszcz. Kronikarz podaje, że wiadomości te wywołały w całej Polsce trwogę, uważano je bowiem za zwiastuny nieszczęść.

2. Rok kalendarzowy w starożytnym Egipcie liczył 365 dni i nie miał lat przestępnych. Jego długość różniła się więc od roku astronomicznego. Juliusz Cezar przejął ten kalendarz z pewnymi poprawkami. Aby zrekompensować różnicę, zarządził wydłużenie pierwszego roku wg nowego kalendarza do 445 dni. Z tego powodu rok ten zyskał miano roku bałaganu.

3. Chociaż dzieje człowieka wydają nam się bardzo długie, to w porównaniu z historią Ziemi stanowią nikły ułamek. Gdyby 5 miliardów lat istnienia naszej planety skrócić do jednego roku, wówczas najdawniejsi przodkowie człowieka pojawiliby się dopiero 31 grudnia i to około godziny 10. Rozwój cywilizacji znających pismo rozpocząłby się około jednej minuty przed pólnocą.

4. Już około 30 tys. lat temu ludzie znali lecznicze właściwości gliny i ochry. Zawarte w nich mikroorganizmy i glony przyspieszały gojenie ran i uśmierzały ból. Ściany grobów malowano ochrą, by zabezpieczyć przed rozkładem zwłoki zmarłego. Neolityczni ludzie potrafili nawet dokonywać trepanacji (otwarcia) czaszki za pomocą kamiennego dłuta. Badacze przypuszczają, że operacja ta była sposobem leczenia chorób psychicznych. Być może nasi przodkowie sądzili, że przez otwór w czaszce wydostana się z głowy złe duchy dręczace chorego.

5. W Mezopotamii, jeżeli lekarze nie umieli pomóc choremu, istniał zwyczaj wynoszenia go na noszach na ulicę. Oczekiwano, że może któryś z przechodniów będzie znał sposób leczenia i udzieli odpowiedniej rady.

6. Egipscy lekarze składali złamane kości i unieruchamiali je przy pomocy drewnianych łupków przewiązywanych włóknami roślinnymi. Rany przemywali oliwą i miodem. Wykonywali też zabiegi chirurgiczne uzywając nozy kleszczy i metalowych lub drewnianych sond. Powszechnie stosowali leki roślinne, m.in. czosnek na ukąszenie węża, bolące gardło i stłuczenia, do pieknących oczu zakraplali wosk selera. Egipcjanie nosili amulety, które według ich wierzeń chroniły przed wypadkami i chorobami, np. amulet w kształcie ryby chronił przed utonięciem lub porwaniem przez krokodyla.

7. Sodoma i Gomora- biblijne miasta rozpusty i siedliska wszelkich grzechów, zostały spalone przez Boga deszczem z ognia i siarki za szczególnie ciężkie grzechy. Pan chciał jednak ocalić Lota z żoną, mieszkających w Sodomie. Mieli opuścić miasto, nie oglądając się za siebię. Gdy żona Lota (symbol ciekawości kobiecej) nie wytrzymała i obejrzała się, za karę została zamieniona w słup soli. Stąd powiedzenie "zamienić się w słup soli", oznaczające, że ktoś "oniemiał z wrażenia".

8. Według legendy alfabet fenicki został sprowadzony do Grecji przez Kadmosa, syna króla fenickiego Agenora. Dotarł od do Grecji w poszukiwaniu swojej siostry Europy, która została porwana przez boga Zeusa, zamienionego w byka. Od jego imienia Grecy nazywali więc pismo fenickie - kadmejskimi literami.

9. Według przekazów Budda był synem księcia i w młodości dysponował bajecznym bogactwem. Podobno posiadał 3 pałace - każdy na inną porę roku i cztery parki - każdy w innej stronie świata. Zabawiać go miało 84000 tancerek (ulubiona liczba w buddyzmie). Ojciec celowo otoczył go luksusem, aby nie spełniła się przepowiednia, że zostanie on mędrcem (nauczycielem). Zdarzyło się jednak, że spotkał kiedyś starca, człowieka chorego, zmarłego niesionego na stos i żebrzącego mnicha. Młody książe uświadomił sobie wówczas, że w życiu człowieka częściej zdarza się cierpienie i śmierć niż radość i przyjemność. Porzucił więc dotychczasowe zycie i rozpoczął wędrówkę p9o kraju, nauczając o tym, co jes rzeczywiście ważne.

10. Siedziba władcy w Mykenach wznosiła się na trudno dostępnym wzgórzu i była otoczona potężnymi murami o długości 900 m i wysokości 10-12 m. Pojedyncze głazy ważyły nawet 12 ton. Budowla ta zadziwiała późniejszych Greków, którzy sądzili, że człowiek nie potrafiłby wznieść tych potężnych murów, a tylko olbrzymy zwane cyklopami. Stąd powstały określenia - cyklopowe mury, cyklopowe budowle.

11. Według legendy po bitwie pod Maratonem do Aten został wysłany żołnież grecki z wieścią o zwycięstwie. Przebiegł w pełnej zbroi całą drogę, ponad 42 km. U celu krzyknął: "Zewycięstwo!" i padł martwy z wyczerpania. Na pamiątkę tego wydarzenia od 1896 r., a więc od pierwszych igrzysk ery nowożytnej, rozgrywany jest bieg maratoński.

12. Perykles jako zręczny polityk potrafił panować nad swoimi emocjami. Starożytny historyk powiada, że któregoś dnia pewien człowiek zaczął obrzucać go wyzwiskami i oszczerstwami, najwyraźniej chcąc wyprowadzić go z równowagi. Czynił to przez cały dzień, podążając za nim krok w krok. Towarzyszył mu nawet wieczorem w drodze powrotnej do domu. Perykles do końca zachował zimną krew, a przed progiem swojego domu uprzejmie go porzegnał.

13. Grecy przypisywali meteorytom siłę boską, ponieważ spadały one z nieba. Wierzyli, że jeśli obłąkany usiądzie na takim kamieniu, odzyska rozum, a zbrodniarz - oczyści się z winy.

14. Sokrates radził młodym ludziom, aby często przeglądali się w lustrze. Mówił im, że jeśli są piękni, powinni stać się godni tej urody, a jeśli jest inaczej, to niech starają się swoimi osiągnięciami wyrównać te braki. Mędrzec skłaniał ich w ten sposób do poznawania siebie samych.

15. Starożytny historyk podaje, że w czasie budowy Akropolu zdarzył się cud. Z rusztowania spadł jeden z najlepszych rzemieślników i doznał ciężkich obrażeń. Lekarze ocenili jego stan jako beznadziejny. Wtedy Atena ukazała się Peryklesowi we śnie i wskazała mu odpowiednie lekarstwo. Dzięki temu poszkodowany szybko odzyskał zdrowie. Na pamiątkę tego wydarzenia Perykles kazał ustawić na Akropolu spiżowy posąg Ateny uzdrowicielki.

16. Królowi Filipowi pewnego razu zaproponowano kupno ogiera zwanego Bucefałem (gr. boukephalos - dosł. bykogłowy). Władca odmówił, ponieważ koń był tak nieokiełznany, że nikt nie potrafił utrzymać się na nim. Dopiero 18-letni wówczas Aleksander dosiadł go i ujarzmił. Gdy zsiadł, Filip rzekł mu: " Synu, szukaj równego Ci królestwa, bo Macedonia dla Ciebie za ciasna". Bucefał stał się ulubionym koniem Aleksandra. Gdy padł w jednej z bitew, król na jego cześć, nazwał jedno z miast Bukefalia.

17. Przed bitwą żołnieży rzymskich ustawiano w trzech szeregach. W pierwszym znajdowali się najmłodsi, a w trzecim najbardziej doświadczeni. Ci ostatni przystępowali do walki w sytuacji, gdy dwa poprzednie szeregi nie mogły pokonać przeciwnika. Stąd w Rzymie powstało popularne okreslenie, że "sprawa doszła do triarii" (tj, trzeciego szeregu: łac. res ad trarios redit). Oznaczało ono, że ktoś ma bardzo poważny problem do rozwiązania.

18. Cezar, przekraczając graniczną rzekę Rubikon między Galią a Italią, powiedział: "Kości zostały rzucone" (łac. Iacta alea est!). Oznaczało to, że nie można już zmienić biegu wypadków, podobnie jak w wyniku w grze w kości. Współczesne p[owiedzenia: "Przekroczyć Rubikon" i "Kości zostały rzucone" oznaczają, że nie ma juz odwrotu od podjętej decyzji.

19. Symbolem dawnej rzymskiej prostoty, cnoty, odwagi i surowości obyczajów był Cyncynat. Według legendy wybrano go na dyktatora, gdy Rzym najechali wrogowie. Wiadomość o nominacji została doręczona Cyncynatowi w momencie, gdy właśnie orał pole. Przerwał pracę, objął dowództwo i pokonał nieprzyjaciół. Minęło zaledwie 16 dni od zwycięstwa, gdy zrezygnował z dyktatury i możliwości zrobienia kariery politycznej. Powrócił do pracy na roli.

20. Zgodnie z prawem XII tablic w granicach miasta nie wolno było grzebać zmarłych. Dlatego Via Appia (Królowa dróg) pełniła również rolę cmentarza. Obok niej, zwłaszcza w pobliżu Rzymu, znajdowały się liczne monumentalne grobowce.

21. Liczne znaleziska archeologiczne na ziemiach polskich świadczą o ożywionym handlu z Rzymianami. Oprócz naczyń, broni i biżuterii znaleziono m.in. kości do gry. Ta popularna rozrywka Rzymian nie była więc obca także naszym przodkom.

22. Rzymianie wierzyli we wróżby, np. z lotu drapieżnych ptaków - orłów i sępów. Aby uniknąć oczekiwania na ich pojawienie się, zaczęto wróżyć z zachowania kur, hodowanych w specjalnych klatkach. Jeżeli po wypuszczeniu chciwie jadły pokarm, uznawano to za pomyślny znak. Od ich zachowania zależało więc m.in. objęcie stanowisk urzędników wojskowych.

23. Kresem wędrówki Wandalów były pólnocne wybrzeża Afryki. Wojownicy z tego plemienia zasłynęli z niszczycielskich wypraw. Po zdobyciu Rzymu w 455 r. tak straszliwie go splądrowali, że od tego czasu mianem wandala określa się człowieka, który bezmyślnie niszczy.

24. Kościól Hagia Sophia został wzniesiony na rozkaz cesarza Justyniana. Gdy władca wkroczył do niego po raz pierwszy, tak zachwycił się jego wnętrzem, że długą chwilę stał w milczeniu. Później cico powiedział: "Salomonie, otom Cię prześcignął".

25. Według legendy pewnego razu poproszono Mahometa, by ukazał swoją nadprzyrodzoną moc. Wówczas Prorok wezwał górę Safo, aby do niego przyszła. Góra nie ruszyła się jednak z miejsca. Mahomet uznał to za wyraz łaski Allacha, bo gdyby usłuchała, przygniotłaby jego i widzów. Stąd powstało powiedzenie: "Nie przyszła góra do Mahometa, Mahomet przyszedł do góry". Bardziej popularną wersją jest powiedzenie: "Kazał pan, musiał sam".

26. Królowie Franków mieli zwyczaj noszenia długich włosów. Były one nie tylko symbolem władzy, ale też wyrazem siły magicznej. Wierzono, że mają one - tak jak u biblijnego Samsona - nadnaturalne włąściwości. W przypadku obalenia władcy, zwycięski rywal kazał mu ścinać włosy i zsyłał do klasztoru.

27. Wikingowie byli pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do wybrzeży Ameryki. Stało się to przez przypadek około 1001 r., kiedy ich okręty zeszły z kursu obranego na Gerenlandię. Odkryty ląd nazwali Vinland- kraj wina, Nazwa wywodzi się się prawdopodobnie od wielkich czarnych jagód, które odkrywcy wzięli za winogrona.

28. A rcheologia dostarcza niekiedy wręcz rewelacyjnych odkryć. Na przykład w Nowogrodzie Wielkim odkryto 28 warstw drewnianej nawierzchni dawnej głównej ulicy miasta. Najstarsza pochodziła z 953 r., najmłodsza z 1462 r. Jak obliczono, przeciętnie co 18 lat odnawiano nawierzchnię kładąc nową warstwę sosnowych bali na stare, zniszczone przez koła wozów i płozy sań.

29. Średniowieczni kronikarze przekazali legendę, według której Mieszko urodził się ślepy. Dopiero w wieku siedmiu lat odzyskał wzrok. Fakt ten tłumaczyli jako znak od Boga. Ślepotę Mieszka porównywali do czasów pogaństwa, gdy Polska jako ślepiec nie znała światła prawdziwej (tj. chrześcijańskiej) wiary. Odzyskanie wzroku zwiastowało "oświecenie" poprzez chrzest.

30. Według kronikarza o wspaniałości i liczebności dworu Bolesława świadczył fakt, że "każdego dnia powszedniego kazał stawiać 40 stołów głównych, nie licząc pomniejszych; nigdy jednak na to nie wydawał nic z cudzego, lecz wszystko z własnych zasobów. Miał też ptaszników i łowców ze wszystkich nieomal ludów, którzy każdy na swój sposób, chwytali wszelkie rodzaje ptactwa i zwierzyny; z tych zaś czworonogów, jak i ptactwa codziennie przynoszono do jego stołów potrawy każdego gatunku".

31. Wydarzenia w Canossie przeszły na trwałe do historii. Nawet wspólczesne określenie "Pójść do Canossy" oznacza publiczne przyznanie się do błędów.

32. O masowości pielgrzymek europejskich w XI w. świadczy przykład biskupa bamberskiego. Odwiedził on miejsce święte w Palestynie na czele pielgrzymki liczącej ok. 12 000 osób. W Europie Zachodniej pielgrzymi najczęściej udawali się do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela (Hiszpania). Ich znakiem rozpoznawczym były tzw. muszle św. Jakuba, zbierane na wybrzeżu. Pielgrzymi uzywali ich zamiast talerzy, a po powrocie zawieszali na drzwiach domostw.

33. W średniowiecznej Francji wierzono, że król za pomocą dotyku może uzdrawiać skrofuły (gruźlicę węzłów chłonnych) i choroby skóry. Przyprowadzano więc do niego trędowatych, a nawet zadżumionych.

34. Kronikarz podaje, że podczas bitwy pod Legnicą w 1241 r. Tatarzy na palach umieszczali odrażające głowy, z których wydobywały się gazy bojowe.

35. Kazimierz Wielki w 1364 r. urządził w Krakowie wielki zjazd monarchów z okazji zaślubin swojej wnuczki Elżbiety pomorskiej z cesarzem Karolem IV. Przybyli m.in. królowie - węgierski, duński i cypryjski. Władca Polski Wykorzystał zjazd do zmanifestowania swojej potęgi i bogactwa. Jan Długosz podaje, że przez 20 dni odbywały się codziennie biesiady, po których władcy byli obsypywani darami. Najgłośniejsza stała się uczta zorganizowana w imieniu rady miejskiej Krakowa przez Mikołaja Wierzynka. Na pierwszym honorowym miejscu posadził on nie cesarza, ale króla polskiego, "kładąc to za [podając jako] przyczynę, że żadnemu nie był obowiązany do większej czci i wdzięczności.

36. Dworzanin królewski Gniewosz z Dalewic donosił Jagielle, że Jadwiga potajemnie widuje się z byłym narzeczonym Wilhelmem. Sprawą tego pomówienia rozpatrywał sąd, który orzekł, że było ono bezpodstawne. Gniewosz został skazany na karę pieniężną i odwołanie pomówień. Musiał wejść pod ławę i powiedzieć: "To com mówił o królowej, zełgałem jako pies", a następnie kilka razy zaszczekać.

37. Król Władysław Jagiełło żenił się cztery razy. Dopiero ostatnia małżonka, młodsza o 53 lata od władcy, kniaziówna ruska Zofia (Sonka) Holszańska dała monarsze dwóch synów: Władysława i Kazimierza.

38. Mieszkańcy niektórych miast niemieckich do dzisiaj szczycą się przynależnością do Hanzy. Chociaż związek przestał istnieć w XII w., na tablicach rejestracyjnych samochodów Hamburga widnieją litery HH. Oznaczają one Hansestadt Hamburg (niem. hanzeatyckie miasto Hamburg). Podobnie jest w Bremie (HB), Lubece (HL) i Rostocku (HRO).

39. Jednym z przywilejów średniowiecznych miast było prawo karania śmiercią przez powieszenie. Śmierć taką uważano za hańbiącą i nawet do budowy i reparacji szubienic nie było chętnych. Niezbędne prace wykonywali wyznaczeni chłopi lub rzemieślnicy wybrani droga losowania.

40. Niektóre parafie były tak biedne, że w działających przy nich szkołach nie było książek, ani materiałów pisarskich. Uczniowie pisali na podłodze kawałkami węgla. Około roku 1257 Rober de Sorbon - kapelan Ludwika IX, ufundował bursę (dom akademicki) dla ubogich studentów teologi paryskiej uczelni. Od jego nazwiska pochodzi nazwa tego słynnego uniwersytetu - Sorbona.

41. Opat klasztoru w Tyńcu pod Krakowem napisał skargę do papieża, że studenci w święta Bożego Narodzenia oddaja się "obżarstwu, pijatyce, śpiewom, igrom [zabawom], bójkom [...] czym klasztor niesłychanie obrażają, spokój mniechów zakłócają i serca ich bardzo gorszą". W odpowiedzi papież zagroził niesfornym studentom klątwą.

42. Nazwa gotyku pochodzi od plemienia Gotów, którzy w V w. podbili Italię. Twórca tego określenia żyjący w dobie renesansu wyjaśnił, że budowle były wykonane "manierą Gotów". Oznaczało to sztukę "barbarzyńską, monstrumalną", czyli brzydką. Poglady te przetrwały do połowy XVIII w.

43. W katedrze wawelskiej znajdują się groby wielu królów polskich. Kilka z nich otwierano, m.in. grób Kazimierza Wielkiego w 1869 r. i Kazimierza Jagiellończyka w 1973 r. Po ostatnim przedsięwzięciu w krótkim czasie z niewyjaśnionych przyczyn zmarło aż 16 osób bezpośrednio związanych z pracami. Prasa przypomniała wówczas słynną klątwę faraonów i zaczęto snuć domysły o bakcylach liczących 500 lat.

"To już jest koniec, nie ma już nic...". Nie. To jeszcze nie koniec. W przyszłości zamieszczę jeszcze tutaj następną porcję ciekawostek, tym razem z książki dla II gimnazjum. Mam nadzieję, że moja praca nie pójdzie na marne, i że to może sie komuś przydać. Jestem zadowolona z wyniku mojej pracy, wy mam nadzieję także.
Pozdrawiam
Wielce Zadowolona
Magda

Sylwia

Magdo.. bardzo dobry pomysł z wypisaniem tych ciekawostek Smile

gratuluje anielskiej cieerpliwości (trochę tego było).. Poweim osobiście, ze mnie by się nie chciało Wink

magda

Dziękuję za uznanie <kłania się>. Z tego co wiem czasem takie bazgroły sie przydają Wink

Mi osobiście bardzo. Ostatnio połowę krzyżówki kistorycznej z nich uzupełniłam! W przyszłości prawdopodobnie zamieszczę także drugą część tych ciekawostek.
Pozdrawiam
Magda

fascynatka historii :) · Gość

Jak łatwo uczynić historię nudną...:/